(του Αντώνη Καρανίκα)
Η κεντρική εκκλησία του χωριού μας, η Κοίμηση της Θεοτόκου, στέκεται για περισσότερο από μισή χιλιετία στον λόφο Πυργάκι κι από κει ψηλά ατενίζει το χωριό μας σε όλη του την έκταση, επιτελώντας αενάως το θρησκευτικό της έργο για την προστασία και χάρη των Χρυσιωτών και όλων των επισκεπτών της, συνεπικουρούμενη από τις πολλές άλλες μικρότερες εκκλησίες μας.
Η κτιριακή της εικόνα, δεν ήταν αρχικά ίδια με τη σημερινή. ‘Όπως μαρτυρούν τα ιστορικά στοιχεία, ήταν βυζαντινού ρυθμού ή βασιλικής με τρούλο, αγιογραφημένη και αρκετά μικρότερη (μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα μας στο άρθρο για τα αξιοθέατα- εκκλησίες περισσότερες λεπτομέρειες).
Αργότερα κι επειδή υπέστη σοβαρές ζημιές, πιθανότατα από σεισμό, στην επισκευή ο τρούλος δεν ξαναφτιάχτηκε κι απέκτησε εντέλει τη σημερινή της μορφή (βασιλική χωρίς τρούλο) με την επέκταση του 1930 για να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες εκκλησιασμού των πιστών.
Υπήρχε όμως κάτι που έδινε ιδιαιτερότητα στο ρυθμό της και τη «στόλιζε» δίνοντάς της επιβλητικότητα και κύρος και βέβαια ομορφιά και χάρη. Ήταν το καμπαναριό της που εκτεινόταν ως προέκταση της ειδικά ενισχυμένης πρόσοψης για λόγους αντοχής.
Ήταν ιδιαίτερα καλαίσθητο και βαστούσε τις δυο μεγάλες καμπάνες με τον κρυστάλλινο και διαπεραστικό τους ήχο. Παράλληλα έδινε θρησκευτική εξύψωση όπως εκτεινόταν άνωθεν. Οι πιστοί πάντα σήκωναν με δέος το κεφάλι τους ψηλά και το θαύμαζαν.
Τι απέγινε όμως; Δυστυχώς με τις ζημιές που προκλήθηκαν από τον σεισμό του 1965, για λόγους ασφάλειας αποφασίστηκε να αφαιρεθεί. Δεν αντικαταστάθηκε ποτέ, αλλά προτιμήθηκε ως λύση να χτιστεί ένα άλλο νέο, ξεχωριστό από το σώμα της εκκλησίας.
Κτίστηκε λοιπόν στον προαύλιο χώρο το υπάρχον και σήμερα καμπαναριό σε τρία επίπεδα. Τότε, τη δεκαετία του ’70, οι απόψεις-τάσεις αισθητικής έδιναν προτεραιότητα στα ογκώδη καμπαναριά που με αυτό τον τρόπο φαίνονταν εντυπωσιακά. Βοήθησε και η τότε νεοτερικότητα του τσιμέντου ως μοντέρνο κι ανθεκτικό υλικό και το αποτέλεσμα ήταν όπως φαίνεται σήμερα. Αισθητικά πάντως και τότε το αποτέλεσμα ήταν αρκετά αμφιλεγόμενο.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, η εκκλησία μας από πέρυσι έχει αλλάξει εμφάνιση εξωτερικά με την αρμολόγηση που έγινε με ενέργειες του συλλόγου μας και της εκκλησιαστικής επιτροπής, μέσω της εφορίας νεότερων μνημείων και επανέφερε την παραδοσιακή της μορφή σε ένα πετυχημένο αισθητικά και τεχνικά αποτέλεσμα.
Έτσι, το καμπαναριό στο προαύλιο φαίνεται τώρα ακόμα περισσότερο αταίριαστο και προβάλλει πιο επιτακτικά πλέον η ανάγκη για κάποια παρέμβαση για αναβάθμιση. Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια παρέμβαση στο θέμα του καμπαναριού και πώς;
Εδώ και χρόνια συζητιέται και προτείνεται από όλους του χωριανούς η πρόταση για επανακατασκευή του παλιού καμπαναριού όπως ακριβώς ήταν αρχικά. Αυτό απαιτεί διαδικασίες ελέγχου της στατικότητας της πρόσοψης, αν το αντέχει δηλαδή ή τι επιπλέον προσθήκες πρέπει να γίνουν, καθώς και την έγκριση της εφορίας νεότερων μνημείων. Άλλη επιλογή είναι η «διόρθωση» του υπάρχοντος καμπαναριού με ανακατασκευή, επένδυση πέτρας ή κάτι άλλο που θα διερευνηθεί ανάλογα.
Πρόσφατα έγινε μια συνάντηση στο χωριό (18-5-2025) για το θέμα αυτό των νυν και πρώην προέδρων συλλόγου και κοινότητας (Ράμμος Ηλίας-Καρανίκας Αντώνης, Χειλάς Ιωάννης-Καρανίκας Ηλίας) και εκκλησιαστικής επιτροπής, αλλά και χωριανών και συζητήθηκε εκτενώς το θέμα ως προς τι προτείνεται και ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν.
Η πρόταση για επανακατασκευή του παλιού καμπαναριού είχε από όλους απόλυτη προτεραιότητα κι εφόσον δεν θα είναι αυτό εφικτό με κανένα τρόπο από τεχνικής άποψης, προτάθηκε η προαναφερόμενη επιλογή της ανακατασκευής του υπάρχοντος.
Συμφωνήθηκε να γίνουν άμεσα ενέργειες προς αρμόδιους φορείς κι οποίες θα εποπτεύονται από την εκκλησιαστική επιτροπή και τον σύλλογο, ώστε σύντομα κι εμπεριστατωμένα να καταλήξουμε στην επιλογή και κατόπιν στη διαδικασία περάτωσης. Συμφωνήθηκε επίσης να γίνουν ενέργειες για την εξεύρεση των οικονομικών πόρων κάτι για το οποίο επίσημα θα ενημερωθείτε από την εκκλησιαστική επιτροπή και τον σύλλογο σύντομα.
Η οικονομική υποστήριξη του εγχειρήματος αυτού αφορά σε όλους μας για ευνόητους λόγους, αφού από μόνη της η εκκλησία μας δεν έχει τη δυνατότητα και επειδή το έργο αυτό θα επαναφέρει και θα αναδείξει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της, θα αναβαθμίσει αισθητικά την εμφάνισή της και τον περιβάλλοντα χώρο και εντέλει θα δώσει προστιθέμενη αξία στην εικόνα του χωριού μας που για τον σύλλογό μας ήταν και είναι πάντα επιδίωξή μας.
Καλούμε όλους τους χωριανούς να στηρίξουν αυτές τις πρωτοβουλίες με κάθε τρόπο και όταν έρθει η ώρα και οικονομικά το κατά δύναμη, ώστε όλοι σύντομα να έχουμε την τύχη να δούμε, να χαρούμε και να θαυμάσουμε την ολοκλήρωση ενός ακόμα σημαντικού για το χωριό μας έργου.
Αντώνης Καρανίκας